Đình Văn Xá thuộc thôn Văn Xá, xã Đức Lý, huyện Lý Nhân. Đình thờ 2 vị thủy thần là Đệ Nhất Câu Mang Thủy Tề Đại Vương và Đệ Nhị Câu Mang Thủy Tề Đại Vương, cùng với thân phụ có công giúp dân đánh giặc, trị thủy và tẩy trừ dịch bệnh.
Đình được xây dựng trên khuôn đất rộng thoáng, gồm 2 tòa 8 gian: tiền đường 5 gian, hậu cung 3 gian, mái đình cong thấp. Đình quay hướng Đông nhìn ra hồ sen rộng. Bốn vì nóc chính của Đại Đình đều được làm theo kiểu Gía Chiêng, còn hai Vì Lửng làm kiểu Chồng rường. Kết cấu các vì nóc hơi khác nhau: Các trụ Trốn của Vì Nóc hai bên Gian giữa đứng chân trên một con Rường Suốt, còn hai vì Nóc của Gian Bên đặt thẳng lên Qúa Giang.
Mặc dù hệ thống cột đồng trụ, hai cổng phụ, bình phong, tường bao mới được xây dựng những năm gần đây và hậu cung ba gian dài 11m, rộng 5m xây dựng bít đốc dập cấp, kiến trúc chồng rường, bẩy tiền, kẻ hậu…được dựng thêm vào thời Nguyễn về sau tạo thành bố cục mặt bằng hình chữ Nhị, song những công trình đó vẫn hài hoà với kiến trúc cổ của toà đại đình.
Đại đình có chiều dài 21m, lòng rộng 8,8m, ba gian hai chái bốn mái cong, lợp ngói nam. Trải qua nhiều đợt trùng tu với nhiều loại ngói khác nhau song toàn bộ mái trước đình vẫn giữ được loại ngói mũi hài độc đáo, mỗi viên có chiều dài 40cm, rộng 29cm, có viên nặng từ 9 đến 11kg. Mũi ngói trang trí hoa cúc cách điệu cùng văn xoắn, đao mác. Có lẽ duy nhất đình Văn Xá có loại ngói này.
Vì nóc đình Văn Xá thể hiện lối giả giá chiêng, hai bên chồng rường. Đặc biệt, đội thượng lương là chiếc đấu hình thuyền cong ngồi trên lưng con rường bụng lợn. Đứng trên đấu thắt đáy có những hàng trụ trống cột, hai bên là hai ván bưng nhỏ. Từ thân cột sang hai bên là hai con rường cụt, một đầu ăn mộng cột trốn, một đầu ăn mộng vào mái đỡ hoành. Câu đầu khá lớn, to mập, hai bên bào soi vỏ măng, nằm ngay trên một đỉnh đấu vuông thắt đáy trên đầu cột trái. Đuôi kẻ ăn mộng én vuông vào đầu cột cái nối qua đầu cột quân nhô ra ngoài (giả bẩy) đỡ mái hiên. Trên lưng kẻ là ván dong đỡ hoành. Đặc biệt ở 4 vì góc hai gian chái, mỗi gian có hai kẻ góc (kèo cổ ngỗng, kèo moi). Thường những năm về sau người ta cắt đi ở phần cột trốn, không đẩy lên thượng lương.
Đình làng Văn Xá là ngôi đình nổi tiếng, có giá trị lớn về kiến trúc và điêu khắc không chỉ riêng tỉnh Hà Nam, nên đã được xếp hạng bảo vệ từ đợt đầu tiên năm 1962. Năm 2009-2012, Đình đã được trùng tu nên tình trạng kỹ thuật hiện nay rất tốt. Cuộc trùng tu này cũng bảo tồn khá tốt các nhân tố gốc. Đáng tiếc là ba chân tảng đá thế kỷ 17 do bất cẩn đã bị vỡ nên buộc phải thay mới.
Sen Việt decor – nhận thi công những công trình trên toàn quốc !
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!