Tiêu chí đánh giá thiết kế nhà sàn gỗ Lim chuẩn đẹp

Để có một kiến trúc nhà sàn gỗ Lim đẹp – bền – chắc thì trước hết nguồn nguyên vật liệu phải tốt đảm bảo tính vĩnh cửu cho ngôi nhà về mặt kiến trúc và thời gian. Gỗ lim được đánh giá là một trong bốn dòng gỗ “tứ thiết” của Việt Nam – Lim có đặc tính quý, mùi thơm nhẹ, không bị cong vênh, nứt nẻ, hay gặp tình trạng biến dạng do thời tiết… nên lựa chọn gỗ lim càng tốt bao nhiêu thì giá trị ngôi nhà sẽ càng cao, càng quý bấy nhiêu.

Tiếp đó, là xây dựng bản thiết kế cơ bản, chi tiết từng phần, từng khoảng không gian kiến trúc… Từ phần cột cái, cột con, xà ngang, xà dọc, kẻ…tất cả phải được tính toán kỹ lưỡng, kích thước không được phép sai lệch dù là con số nhỏ nhất. Sự phân chia công năng, khả năng chịu lực, tính bền chắc phải được tính toán rành mạch. Tính kiến tạo và vẻ đẹp riêng của ngôi nhà thể hiện trong sự hiểu rõ các tính năng của gỗ và sự gắn kết các thành phần trong một không gian hợp lý đến mức tự nhiên. Không một chút thừa thãi – Chính điều này tạo nên nét hài hòa cho ngôi nhà gỗ, từ chi tiết đến tổng thể – nét đặc trưng trong văn hóa nghệ thuật dân gian Việt Nam.

Yếu tố phong thủy không chỉ quan trọng đối với kiến trúc nhà ở thông thường, mà đối với thiết kế nhà sàn yếu tố này càng quan trọng hơn…từ hướng nhà, hướng cửa, hay hướng cầu thang đều phải hết mực cẩn thận, tính chuẩn mực cao… thậm chí đường nét chạm khắc, hoa văn trạm trổ trên gỗ hay trên tường, lan can cũng cần phải đạt đến sự hài hòa và hợp lý. Bởi một công trình dù lớn hay nhỏ cũng cần lưu tâm đến vấn đề phong thủy theo quan niệm của người Á Đông.

Hệ thống các cột lớn nhỏ trong kiến trúc nhà sàn là phần “xương sống” tạo nên bộ khung vững chắc của ngôi nhà, mỗi ngôi nhà sàn thường có ít nhất 16 cột trụ chính cái giữ vững toàn bộ ngôi nhà trên nền đất cao. Đa số những ngôi nhà sàn lớn số lượng cột trụ sẽ gấp hai đến ba lần nhà bình thường nhằm tạo nên vẻ sừng sững, sang trọng, uy nghi, quy mô rộng lớn của ngôi nhà.

Người Việt xưa trong việc xây dựng nhà ở, nhà sàn luôn đề cao tính giản dị và tính chân thực – tính chân thực trước tiên ở thái độ ứng xử với nguyên vật liệu – chân trọng nét đẹp mà thiên nhiên ban tặng cho con người vì thế gỗ làm nhà luôn luôn để mộc, sơn phủ rất hạn chế… Không bao giờ thấy những nhân tố giả hoặc mô phỏng. Và nhà sàn gỗ lim đẹp chuẩn mực trước hết “tốt gỗ hơn tốt nước sơn” và gỗ phải có màu nâu sẫm mang đến nét sang trọng và cuốn hút cho ngôi nhà.

Một ngôi nhà sàn gỗ lim được cho là độc đáo ngoài những tiêu chuẩn về nguyên liệu gỗ lim, kiến trúc thiết kế quần thể ngôi nhà, sự bài trí sắp xếp bên trong và hài hòa với cảnh vật thiên nhiên bên ngoài thì còn phụ thuộc vào con mắt của từng người, mỗi người sẽ có một cách đánh giá và nhìn nhận riêng về vẻ đẹp cũng như vẻ độc đáo của nó.