Những ngôi nhà rường với niên đại trên 100 năm tuổi - Sen Việt Decor - Thiết kế & Thi công công trình văn hóa, tâm linh

Ngôi làng Hội Kỳ nằm ngay cạnh dòng sông Ô Lâu, thuộc xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Theo các bậc cao niên trong làng kể rằng, làng được lập từ 500 năm về trước, và đến nay còn 20 nhà rường cổ 100 – 200 tuổi. Những ngôi nhà gỗ cổ với kiến trúc chủ yếu 3 gian 2 chái cùng với hàng tre xanh mát tạo nên sự thơ mộng.

Bà Dương Bích Ngọc hiện là chủ nhân của ngôi nhà rường lâu đời nhất với 200 năm tuổi. Bà kể rằng trước năm 1945, ruộng lúa được mùa, bố bà đã tiêu tốn cả nghìn lương lúa để mua ngôi nhà này từ vùng khác về dựng lại.

Ngôi nhà được làm hoàn toàn bằng gỗ mít với những cây cột to bằng thân người lớn. Các hoa văn chi tiết được chạm trổ công phu.

Các mối ghép bằng mộng được các nghệ nhân lành nghề thi công, qua bao nắng, mưa cho đến nay vẫn không hở.

Gần đó là ngôi nhà gỗ 5 gian cổ của ông Dương Văn Mạnh được làm vào năm 1889 (triều vua Thành Thái), tính đến nay được 126 năm tuổi. Gian chính giữa ngôi nhà lưu bức hoành phi với chữ “Tích khánh đường”, ngụ ý là nơi hội tụ niềm vui.

Ông Mạnh cho biết, sau giải phóngđã có người đến ngỏ ý muốn mua ngôi nhà và trả giá rất cao là 30 cây vàng nhưng ông không bán. “Đây là ngôi nhà của những người làm quan, với các nét chạm khắc lê lựu, đào tiên, phật thủ, dây lá hóa rồng… Chúng tôi rất tự hào vì giữ được giá trị của cha ông”, ông Mạnh cho biết ông và bà Ngọc là hai chị em ruột, và đã từng từ chối rất nhiều lời gạ ông bà bán nhà.

Những ngôi nhà cổ nằm hài hòa giữa thiên nhiên. Lối dẫn vào nhà là những hàng chè tàu xanh ngát được cắt tỉa tỉ mẩn, phía trước luôn là bình phong che chắn chướng khí. Phần lớn nhà cổ đều trồng rất nhiều hoa cảnh ở trước sân.

Ngôi nhà của bà Dương Quang Thị Hường (95 tuổi) có niên đại hơn 100 năm.

Bên cạnh nhiều ngôi nhà cổ, làng Hội Kỳ còn sở hữu những mẫu nhà thờ tộc họ được xây dựng cùng kiểu kiến trúc và hướng ra phía sông.

Nhiều nhà nghiên cứu đánh giá, nhà cổ ở Hội Kỳ lưu giữ được giá trị quý về văn hóa, kiến trúc cổ, kết hợp cảnh quan đặc trưng của làng quê Việt với cây đa, bến nước, sân đình, đường làng, ngõ xóm…

Trưởng làng Hội Kỳ, ông Dương Văn Cho, cho biết trong số 20 ngôi nhà cổ có 6 ngôi kiến trúc chạm khắc rất độc đáo, làm hoàn toàn bằng gỗ. “Chủ những ngôi nhà này trước kia đều là người có chức tước, địa vị ở trong làng. Người dân lâu nay đều tự bảo tồn”, ông Cho nói.

Ông Bùi Văn Sinh, Phó chủ tịch xã Hải Chánh cho hay, xã đã đề nghị đưa Hội Kỳ thành làng cổ sinh thái. Tuy nhiên, chủ nhân những ngôi nhà cổ lại không muốn trở thành di tích, vì lo ngại khách đến tham quan có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ ngôi nhà và thủ tục phức tạp mỗi khi cần tu sửa.